CẬP NHẬT ĐIỀU TRỊ BỚT SẮC TỐ

GÓC CHUYÊN MÔN

BỚT SẮC TỐ OTA- OTA NEVUS

Bớt sắc tố OTA là dát hay mảng tăng sắc tố màu xanh đen hay xám nhẹ phân bố theo nhánh của dây thần kinh sinh ba, được Ota và Tanino (Nhật Bản) đặt tên vào năm 1939.

Phần lớn bớt ở 1 bên mặt, khoảng 5-15% 2 bên, thường gặp ở người Châu Á. Khoảng 48% bẩm sinh và tỉ lệ nữ: nam là 5:1. Các yếu tố như hormone giới tính nữ, nhiễm trùng, chấn thương, hay phơi bày ánh nắng mặt trời có thể là nguy cơ khởi phát. 22-77% bệnh nhân bớt sắc tố OTA có sắc tố ở củng mạc, mống mắt, kết mạc mắt.

Cần theo dõi biến chứng mắt thường xuyên trên nhóm bệnh nhân này. Một số biến chứng ở mắt có thể gặp như tăng áp lực nội nhãn, viêm màng bồ đào, đục thủy tinh thể…

Độ sâu về mô học của bớt mới quyết định sự thành công trong điều trị chứ không phải mức độ lan rộng của bớt hay vị trí của bớt trên bề mặt da.

Các loại laser có thể điều trị hiệu quả bao gồm các loại laser nano giây 694nm , 755nm, 1064nm và mới nhất hiện nay là các laser siêu xung pico giây với các bước sóng như trên. Trong đó bước sóng 1064nm là lựa chọn phù hợp cho những loại da sậm màu.

Khoảng cách giữa 2 đợt điều trị khuyến cáo cho bớt OTA là 3 tháng. Ở khoảng cách này, các nghiên cứu cho thấy số lần điều trị sẽ giảm cũng như giảm được tỉ lệ các tác dụng phụ khi điều trị với laser như tăng sắc tố sau viêm hay giảm sắc tố sau viêm.

-----------

DÁT CÀ PHÊ SỮA-CAFÉ AU LAIT MACULES

Tên gọi của bớt sắc tố là cà phê và sữa để mô tả màu sắc của bớt từ màu nâu nhạt đến nâu đậm. Kích thước dao động 1-2mm cho đến 20cm, số lượng đa dạng, bờ đều hoặc không đều. 25% trẻ 1 tháng-5 tuổi có ít nhất 1 dát cà phê sữa, thường là bẩm sinh nhưng thấy rõ hơn khi trẻ lớn.

1-2 dát ở trẻ khỏe mạnh là điều bình thường, tuy nhiên nếu số lượng nhiều (>=6 dát) cần tầm soát một số hội chứng ví dụ như u sợi thần kinh type 1 (Neurofibromatosis)

Có nhiều loại laser có thể điều trị dát cà phê sữa, đáp ứng dao động 30-60%, tuy nhiên tỉ lệ tái phát khá cao 10-50%. Một điều thú vị là việc ước lượng hiệu quả điều trị có thể dựa vào đặc điểm bờ ( đều hay không đều) của bớt sắc tố này. Một số nghiên cứu báo cáo các dát cà phê sữa có bờ nham nhở, không đều sẽ đáp ứng điều trị cao hơn các dát có bờ đều đặn.

-----------

BỆNH HẮC TỐ BECKER - NEVUS BECKER

Được mô tả bởi William Becker năm 1948. Tỉ lệ nam:nữ là 5:1. Thường xuất hiện ở tuổi dậy thì. Nhạy cảm và kích thích bởi androgen được xem là nguyên nhân bệnh học của bớt sắc tố này
Dát tăng sắc tố màu nâu, giới hạn rõ, thường ở 1 bên cơ thể vị trí thường gặp vùng vai, xương bả vai, cánh tay trên. Lông thường mọc sau khi sắc tố xuất hiện, mụn cũng có thể có trên sang thương.
Rất nhiều loại laser bước sóng 504 đến 10,600 nm đã được dùng để điều trị. Các laser này có thể dùng đơn đôc hoặc kết hợp. Hiệu quả điều trị ở mức trung bình. Trong đó laser Er:Yag 2940nm được cho thấy hiệu quả điều trị rõ ràng hơn khi so sánh với laser nano giây Nd:Yag 1064nm.
Gần đây các điều trị kết hợp cho thấy hiệu quả cao hơn và một số báo cáo cũng cho thấy việc điều trị triệt lông trên bề mặt bớt có hiệu quả trong việc giảm tái tạo sắc tố từ các tế bào sắc tố trong nang lông, điều này làm giảm mức độ tái phát của bớt và giúp hiệu quả điều trị tốt hơn.

-----------

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Hirayama T, Suzuki T. A new classification of Ota's nevus based on histopathological features. Dermatologica. 1991;183(3):169-172.
Felton SJ, Al-Niaimi F, Ferguson JE, Madan V. Our perspective of the treatment of naevus of Ota with 1,064-, 755- and 532-nm wavelength lasers. Lasers Med Sci. 2014;29(5):1745-1749.
Artzi O, Mehrabi JN, Koren A, Niv R, Lapidoth M, Levi A. Picosecond 532-nm neodymium-doped yttrium aluminium garnet laser-a novel and promising modality for the treatment of café-au-lait macules. Lasers Med Sci. 2018;33(4):693-697.
Belkin, D. A., Neckman, J. P., Jeon, H., Friedman, P., & Geronemus, R. G. (2017). Response to Laser Treatment of Café au Lait Macules Based on Morphologic Features. JAMA dermatology, 153(11), 1158–1161.
Zhong Y, Yang B, Huang L, Elias PM, Man MQ. Lasers for Becker's nevus. Lasers Med Sci. 2019;34(6):1071-1079.
Wulkan AJ, McGraw T, Taylor M. Successful treatment of Becker's Nevus with long-pulsed 1064-nm Nd:YAG and 755-nm alexandrite laser and review of the literature. J Cosmet Laser Ther. 2018;20(4):211-214.

-----------

#BenhVienDaLieuTPHCM #BVDL

#GocChuyenMon #BotSacTo

Để được tư vấn và khám bệnh, vui lòng liên hệ:

Bệnh viện Da Liễu - số 2 Nguyễn Thông, phường 6, quận 3, TP.HCM.

Hotline: 028.39308131 - 0901.365.638

Website: bvdl.org.vn

Nguồn: https://www.facebook.com/benhviendalieutphcm/posts/3815985358422783